تست سیم پیچ موتور سه فاز یکی از مراحل ضروری در عیب یابی و تشخیص مشکلات الکتروموتور است. برای بررسی سلامت موتور سه فاز باید وضعیت آن را هم از نظر مکانیکی و هم از نظر الکتریکی بررسی کنیم. الکتروموتور سه فاز قدرت بالا و عملکرد قابل اعتمادی دارد اما اگر بیش از حد تحت بار قرار بگیرد، امکان سوختن سیم پیچ افزایش یافته و موتور آسیب می بیند.
در این مقاله تعدادی از روش های تست سالم بودن الکتروموتور را بررسی می کنیم که وضعیت سلامت مکانیکی و الکتریکی موتور را مشخص می کند؛ این آزمایش ها باید در زمانی که موتور خاموش است و هیچ گونه اتصالی در سربندی آن صورت نگرفته است، توسط افراد ماهر در زمینه برق انجام گیرد. منظور از عدم اتصال در سربندی این است که تمامی پل های (تیغه های) مسی از پایانه ها جدا شده باشند.
تست سلامت مکانیکی موتور سه فاز
پیش از این که به تست سیم پیچ بپردازیم، باید وضعیت فیزیکی موتور شامل شفت، فن خنک کننده و بدنه موتور را به دقت مشاهده کنید. روش تست فیزیکی موتور به شرح زیر است:
- موتور را از برق جدا کنید.
- شفت موتور را با دست بچرخانید؛ اگر شفت به راحتی می چرخد، به این معنا است که بلبرینگ های موتور در شرایط خوبی هستند. اما اگر شفت به راحتی نمی چرخد، نشان دهنده این است که به احتمال زیاد یاتاقان ها یا بلبرینگ های شفت از کار افتاده اند.
- در مرحله بعدی وضعیت ظاهری بدنه را بررسی کنید و علائم ترک خوردگی، سوختگی یا خوردگی پوسته را به دقت بررسی کنید.
- سپس شفت موتور را هم از لحاظ علائم سایش، ترک خوردگی یا آسیب دیدگی بررسی کنید.
- در نهایت وضعیت محفظه فن خنک کننده و پروانه های فن را بررسی کنید؛ پیچ های محفظه که به انتهای بدنه متصل شده اند را باز نموده و پره های آن را از نظر ترک خوردگی یا سایر آسیب ها بررسی کنید.
برای آشنایی بیشتر با روش های صحیح نگهداری از الکتروموتورها، مقاله نگهداری دوره ای از الکتروموتور را مطالعه فرمایید.
تست سیم پیچ با اهم متر دیجیتال
تست سیم پیچ با اهم متر دیجیتال به بررسی مدارهای باز در سیم پیچ موتور می پردازد و هرگونه قطعی در سیم پیچ ها را شناسایی می کند. روش این تست به شرح زیر است:
- موتور را از منبع تغذیه جدا کنید و مطمئن شوید که جریان برق ندارد.
- تمام اتصالات خارجی را از پایانه های موتور جدا کنید.
- مولتی متر خود را روی اهم تنظیم کنید.
- یک سیم (پراب) مولتی متر را به یکی از پایانه های موتور وصل کنید و سیم دیگر آن را به سر دیگر همان کلاف متصل نمایید. این فرآیند را برای پایانه های مختلف موتور تکرار کنید تا زمانی که اتصال تمام کلاف ها را با یکدیگر چک کرده باشید؛ کلاف های موتور معمولاً با نام های U ، W و V در سربندی الکتروموتور سه فاز مشخص شده اند.
- مقدار نشان داده شده برای هر کلاف را ثبت کنید و در نهایت با یکدیگر مقایسه کنید؛ مقدار مقاومت نشان داده شده برای همه کلاف ها باید در یک محدوده باشد و اختلاف زیادی با هم نداشته باشند.
- مولتی مترها معمولاً دارای تست بازر (Buzzer) یا تست بوق هستند؛ اگر مولتی متر روی حالت بوق باشد، پس از اتصال پراب ها به دو سر یک کلاف سالم، دستگاه بوق می زند و اگر سیم پیچ دچار قطعی شده باشد، دستگاه بوق نمی زند.
تست مقاومت زمین موتور سه فاز
تست مقاومت زمین یکی از آزمایشات مهم در بررسی ایمنی موتورهای سه فاز است و نحوه اتصال سیم ارت (سیم اتصال به زمین) را بررسی می کند؛ برای انجام این تست باید با استفاده از یک مولتی متر، مقاومت بین بدنه موتور و زمین را اندازه گیری کنید. عدم اتصال صحیح سیم ارت منجر به ایجاد قوس الکتریکی و آسیب دیدن موتور می شود. مراحل زیر را برای انجام این آزمایش دنبال کنید:
- مولتی متر خود را روی اهم تنظیم کنید.
- یکی از پراب های مولتی متر را به نقطه ارت متصل نمایید؛ نقطه ارت معمولاً در گوشه ای از ترمینال موتور قرار دارد و با سه خط زیر هم مشخص شده است.
- پراب دیگر مولتی متر را به ترتیب به هر یک از 6 پایانه موتور وصل کنید. در صورت اتصال صحیح سیم ارت، مولتی متر باید OFF را نشان دهد.
نحوه آمپرگیری موتور سه فاز
آمپرگیری موتور سه فاز یا تست آمپر، میزان آمپر موتور را در حالت روشن و بار کامل اندازه گیری می کند. میزان آمپر در بار کامل روی پلاک موتور ثبت می شود و هرگونه انحراف از این مقدار، نشان دهنده نقص در موتور است. برای آشنایی با اطلاعات پلاک موتور، مقاله پلاک خوانی الکتروموتور را مطالعه فرمایید.
برای انجام این آزمایش کلمپ متر را به دور یکی از کابل های فاز ورودی بسته و میزان آمپر را ثبت کنید؛ دقت داشته باشید که در برخی موارد مانند نوار نقاله ها، وقتی وزن محصول روی تسمه نقاله باشد، بار موتور بیشتر از حالت عادی خواهد بود و تست آمپر باید در حالت عادی موتور سه فاز انجام شود.
نتیجه گیری
بررسی سیم پیچ های موتور سه فاز یکی از مهم ترین اقدامات در تعمیر و نگهداری این دستگاه ها است. برخی از تست های سیم پیچ، نیاز به تخصص در زمینه برق دارند و باید توسط افراد ماهر انجام شود؛ ولی برخی دیگر را می توان بر اساس مطالب گفته شده در همین مقاله، مرحله به مرحله انجام داد. پیشنهاد می کنیم پیش از انجام هرگونه آزمایشی، با کارشناسان ما در ارتباط باشید تا از مشاوره های تخصصی رایگان در این زمینه بهره مند شوید.